Το Μοσχοφίλερο της Μαντινείας

Το Μοσχοφίλερο της ΜαντινείαςΤης Αγγελικής Σταμέλου
Στη γη του Πανός, τη γη της λατρείας και του γλεντιού, το κρασί και η τέχνη του αμπελουργείν κατέχουν εξέχουσα θέση. Ευλογημένη από τους θεούς, η Αρκαδία είναι πλούσια σε χυμούς και με παράδοση στην αμπελοκαλλιέργεια από αρχαιοτάτους χρόνους.
Αρκεί να αναφέρουμε ότι στον Αρκαδικό Ορχομενό υπήρχε θέατρο αφιερωμένο στον Διόνυσο, ενώ ο Παυσανίας αναφέρει ότι επισκεπτόμενος την αρχαία πόλη της Αμίλου (βόρεια της Τρίπολης) βρήκε τα ερείπιά της να έχουν κατακλυσθεί από αμπέλια και ελιές. Εκεί κοντά βρίσκεται ακόμη και το «κλήμα του Παυσανία», μια τεράστια, πυκνή κληματαριά στη σκιά της οποίας, σύμφωνα με το θρύλο, ξεκουράστηκε ο περιηγητής ερχόμενος από την περιοχή των Aρχαίων Nάσων… Πολλοί υποστηρίζουν ότι είναι το παλαιότερο αμπελόκλημα του κόσμου!
Από το χτες στο σήμερα, οι οινοποιοί κατορθώνουν –πιστοί στην παράδοση χρόνων- να αφιερώνουν στα αμπέλια και το κρασί ιδιαίτερη προσοχή. Ο τρύγος δεν είναι για αυτούς απλά μια αγροτική απασχόληση. Είναι μεράκι και λατρεία για τον τόπο που τους γέννησε, αλλά και διακαής αγώνας ώστε ο τόπος αυτός να παράγει κρασιά – πρεσβευτές του ελληνικού αμπελώνα.
Αναμφίβολα, η γνωριμία με τους σημερινούς οινοπαραγωγούς της Αρκαδίας και η μύηση στα «μυστικά» της αμπελοκαλλιέργειας είναι ένα ταξίδι στο χρόνο με γεύση … μοσχοφίλερο.
Καταγωγή του μοσχοφίλερου
Στην Αρκαδία καλλιεργείται η γκρίζα ποικιλία Μοσχοφίλερο, από την οποία παράγεται ο λευκός οίνος “Ο.Π.Α.Π. Μαντινεία”. Πρόκειται για οίνο blanc de gris, λευκό δηλαδή κρασί από γκρίζα σταφύλια. Το ιδιαίτερο άρωμά της, το οφείλει στο τριαντάφυλλο, σε όλες του τις μορφές, με συχνότερη εκείνη των ροδοπέταλων. Γνώριμες μυρωδιές, ενός τυπικού Μοσχοφίλερου, από το οροπέδιο της Μαντινείας, αποτελούν όλες οι εκφράσεις του τριαντάφυλλου -η «καραμελένια», αυτή της μαρμελάδας τριαντάφυλλο, του ροδόνερου μέχρι και τριαντάφυλλο λουκούμι!
Το παραπάνω σχετίζονται και με την πιθανότητα να πρόκειται για την ίδια ποικιλία με το Τraminer, που εγκατέστησαν οι Βαυαροί ακόλουθοι του Όθωνα στα Αρκαδικά εδάφη.
Το καταιγιστικό αυτό άρωμα, συχνά διανθίζεται από αρώματα εσπεριδοειδών –κυρίως λεμονιού, μικρών λευκών λουλουδιών, όπως το γιασεμί, αλλά και από διακριτικά αρώματα μέντας για παράδειγμα– συνδυασμένο με τη δροσερή οξύτητα, δίνει φρέσκα, ελκυστικά κρασιά, ήσυχα και όχι μόνο.
Το Μοσχοφίλερο που προέρχεται από το οροπέδιο της Μαντινείας, καλλιεργείται δηλαδή στις συγκεκριμένες εδαφοκλιματολογικές συνθήκες, ενδείκνυται για την παραγωγή κομψών, αρωματικών, αφρωδών. Η καλλιέργειά του σε θερμότερες περιοχές – Φιλέρι, το απογυμνώνει αρωματικά, οδηγώντας το συχνά, σε ποιοτική υποβάθμιση.
ΚΤΗΜΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Στο οροπέδιο της Μαντίνειας, «Ερατεινή πολυάμπελο», κατά τον Όμηρο, και σε 650 μέτρα υψόμετρο, βρίσκονται οι αμπελώνες της οικογένειας Σπυρόπουλου. Η σχέση της οικογένειας Σπυρόπουλου, με το αμπέλι και το κρασί, αρχίζει από τον περασμένο αιώνα, περίπου από το 1860.
Το 1970 ο Επαμεινώνδας Σπυρόπουλος, αδελφός του Ροβέρτου, αντιλαμβάνεται την αξία της ποικιλίας του μοσχοφίλερου. Η «οινοποιητική» προϊστορία βέβαια αρχίζει από τα τέλη του 19ου αιώνα. Μάρτυράς της είναι το παλαιό «οινοποιείο» της οικογένειας που βρίσκεται μόλις μερικά μέτρα από τις κεντρικές εγκαταστάσεις της αρχαίας Μαντινείας. Το κτίριο αυτό χρονολογείται περίπου από το 1890 και μπορεί κανείς να παρατηρήσει εκεί δύο ληνούς και υπόγειες δεξαμενές για τη συλλογή του μούστου. Το προγονικό οινοποιείο όμως είχε χαθεί από την κυριότητα της οικογένειας Σπυρόπουλου πριν από πολλά χρόνια. Το 1995 επαναποκτήθηκε και αναπαλαιώθηκε.
Το 1970 ο Επ. Σπυρόπουλος αντελήφθη τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή της Μαντινείας και αποφάσισε τη δημιουργία του Κτήματος Σπυρόπουλου. Με τη σημερινή της μορφή η εταιρεία ιδρύθηκε το 1987 με την επωνυμία Αρκάς ΑΕ, από τα αδέλφια Επαμεινώνδα, Ροβέρτο και Γιάννη Σπυρόπουλο.
Από το 1993 αρχίζει να εφαρμόζεται η βιολογική καλλιέργεια του αμπελώνα και τρία χρόνια αργότερα τα κρασιά της οικογένειας Σπυρόπουλου παίρνουν τη σχετική πιστοποίηση ISO 9002.
Οι ποικιλίες, που καλλιεργούνται, είναι Μοσχοφίλερο, μαυρούδι, αγιορίτικο, Λαγόρθι, merlot, cabernet, chardonnay και sauvignon blanc.
Από τις ποικιλίες αυτές παρασκευάζονται 7 διαφορετικά κρασιά, που σ΄ όλες τις περιπτώσεις παλαιώνουν σε δρύινα βαρέλια. Το παλιό οινοποιείο της οικογένειας αναπαλαιώθηκε και μετετράπει σε κέντρο έρευνας και μελέτης για το αμπέλι και τον οίνο. Το Κτήμα Σπυρόπουλου εξάγει επιτυχώς τα προϊόντα του σε όλη την Ευρώπη αλλά και σε αγορές όπως η Ιαπωνία, ο Καναδάς και οι Η.Π.Α. Οι εξαγωγές ισοδυναμούν περίπου με το 20%-25% των συνολικών πωλήσεων της οινοποιίας.
ΚΤΗΜΑ ΤΣΕΛΕΠΟΥ
Το Κτήμα Τσέλεπου δημιουργήθηκε το 1989 από το Γιάννη και την Αμαλία Τσέλεπου, όταν φύτεψαν τα πρώτα κλήματα cabernet, sauvignon και merlot στις παρυφές του όρους Πάρνωνα, 14 χλμ από την Τρίπολη στην Αρχαία Τεγέα.
Οι εξαιρετικές εδαφοκλιματολογικές συνθήκες της περιοχής, με κύριο χαρακτηριστικό το ηπειρωτικό κλίμα και τα φτωχά αργιλοπετρώδη εδάφη, επιλέχθηκαν για την ικανότητά τους να παράγουν οίνους υψηλής ποιότητας. Σήμερα το Κτήμα Τσέλεπου αναπτύσσεται σε 250 στρέμματα ιδιόκτητου αμπελώνα και 100 στρέμματα συνεργαζόμενων παραγωγών.
Το 1980 ο Γιάννης Τσέλεπος βρίσκεται τυχαία στη Μαντινεία -έρχεται με ένα φίλο του για κυνήγι- και από τότε η ζωή του θα συνδεθεί με την αρκαδική γη. Από το 1981 ώς το 1989 είναι σύμβουλος – οινολόγος του Νασιάκου και του Κώστα Αντωνόπουλου και εμπλέκεται άμεσα στο ζωντάνεμα της ποικιλίας Μοσχοφίλερο, στη σωστή οινοποίηση και εμφιάλωσή της. Το 1989 φυτεύει τα πρώτα αμπέλια του. Το 1992 βγάζει το πρώτο κρασί και το 1994 φτιάχνει το Κτήμα. Το 1996 έρχεται το πρώτο αφρώδες και το 1997 γεννιέται το Gewztraminer. Το 1998 είναι η σειρά των κόκκινων «Κοκκινόμυλος» και «Αμπελοτόπι». Και τότε αρχίζουν οι διακρίσεις. 75 χρυσά μετάλλια σε συμμετοχές, ενώ ο «Κοκκινόμυλος» ξεπερνάει όλες τις προσδοκίες όταν το 2001, η σοδειά του 2000, στο STAR WINE στη Φιλαδέλφεια, ανακηρύσσεται το καλύτερο Merlot του κόσμου.
Η απόδοση του οινοποιείου έχει αυξηθεί σταδιακά, επιτρέποντας πλέον την εξαγωγή του 40% της παραγωγής, κυρίως στη Γερμανία, στην Κύπρο, στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στο Βέλγιο, στην Ελβετία, στην Ιαπωνία και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το επισκέψιμο οινοποιείο της επιχείρησης βρίσκεται στις Ρίζες Αρκαδίας.
ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΜΠΟΥΤΑΡΗ
Στο οροπέδιο της Μαντινείας, στην Πελοπόννησο, βρίσκονται οι ιδιόκτητες εκτάσεις της εταιρείας Μπουτάρη, οι οποίες απλώνονται σε 743 στρέμματα, εκ των οποίων 593 καταλαμβάνει ο αμπελώνας. Το Οινοποιείο Μπουτάρη λειτουργεί ανελλιπώς από το 1927 και συνταιριάζει αρμονικά τις παλιές κτιριακές εγκαταστάσεις του οινοποιείου Καμπά, με τον σύγχρονο οινολογικό εξοπλισμό.
Η ποικιλιακή σύνθεση του αμπελώνα περιλαμβάνει την ποικιλία Μοσχοφίλερο, το Chardonnay και το Gewurztraminer, καθώς και άλλες, ελληνικές και ξένες, σε πειραματικό επίπεδο.
Το μοσχοφίλερο είναι ποικιλία αυτόχθονη της Μαντινείας που δίνει τους εκλεκτούς οίνους Ο.Π.Α.Π. Μαντινεία καθώς και τοπικούς οίνους. Οι οίνοι από Μοσχοφίλερο είναι χαμηλόβαθμοι και διακρίνονται για το νεύρο και τη μεγάλη αρωματική τους ένταση. Το Chardonnay είναι μία από τις πιο φημισμένες διεθνείς λευκές ποικιλίες. Εγκλιματίστηκε άριστα στο μικροκλίμα του αμπελώνα. Δίνει οίνους υψηλόβαθμους με χαρακτηριστική λιπαρότητα και παλαιώνεται σε νέα δρύινα βαρέλια για τρεις μήνες.
Το Gewurtztraminer είναι μια ερυθρωπή ξενική ποικιλία με καταγωγή την Αλσατία η οποία μέσω του προγράμματος των πειραματικών αμπελώνων της εταιρείας Μπουτάρη απέδειξε ότι προσαρμόζεται άριστα στο μικροκλίμα του αμπελώνα. Τέλος, η σειρά των «4 Εποχών» είναι μια αρωματική ποικιλία με πικάντικους χαρακτήρες.
Τρία λευκά κρασιά Μπουτάρη, Μαντινεία Ο.Π.Α.Π., παράγονται στο Οινοποιείο Μπουτάρη.Το δημοφιλές Μοσχοφίλερο Μπουτάρη, οι 4 Εποχές και το Skin Contact.
Η λευκή «Ήλιδα» είναι ένας πολυσύνθετος οίνος ο οποίος παράγεται σε περιορισμένο αριθμό φιαλών με ποικιλιακή σύνθεση Gewurztraminer,Chardonnay, Μοσχοφίλερο.
ΚΤΗΜΑ ΚΑΛΟΓΡΗ
Στους πρόποδες του Μαινάλου σε υψόμετρο 700 μ., στο δρόμο για το Λεβίδι, σε ένα τυπικό αρκαδικό χωριό της Μαντινείας, το Κάψια, βρίσκεται το Κτήμα Καλόγρη. Ο «εμπνευστής» του Βαγγέλης Καλόγρης αποφάσισε να εγκαταλείψει την πόλη και να εγκατασταθεί στο χωριό του παππού του, φτιάχνοντας έναν μοναδικό βιολογικό αμπελώνα.
Ο Bαγγέλης Kαλόγρης, με σπουδές οικονομικών, από το 1994 καλλιεργεί με βιολογικές μεθόδους σε μια έκταση 27 στρεμμάτων τα αμπέλια του στην περιοχή, δημιουργώντας παράλληλα ένα παραδοσιακό οινοποιείο, μέσα στο χωριό στο παλιό δίπατο σπίτι του παππού, στο οποίο μπορεί κανείς να ξεναγηθεί και να μάθει τα μυστικά του κρασιού που ο ίδιος παράγει από βιολογικά αμπέλια.
Τρεις ετικέτες βγάζει το Κτήμα Καλόγρη – οίνο ερυθρό ξηρό (ποικιλίες μοσχοφίλερο και Cabernet), οίνο λευκό ξηρό (μοσχοφίλερο, Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας) και το παλαιωμένο λευκό, πάλι από μοσχοφίλερο, που ωριμάζει για 6 – 8 μήνες σε δρύινα βαρέλια. Τέλος, την περίοδο του τρύγου, ο επισκέπτης μπορεί να βρει και πετιμέζι, αλλά σε μικρές ποσότητες.
Η διακίνηση των προϊόντων του κτήματος Καλόγρη, πραγματοποιείται με ίδια μέσα, σε δύο κάβες κρασιών στην Αθήνα καθώς και στα καταστήματα της γύρω περιοχής.
ΑΜΠΕΛΩΝΕΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ
Οι αμπελώνες Αντωνόπουλου είναι δημιούργημα του Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου, ενός ανθρώπου που πίστεψε στο εξαιρετικό ποιοτικό δυναμικό του εδάφους της Πελοποννήσου.
Το όραμα του Κωνσταντίνου ανέλαβε να συνεχίσει η οικογένεια Χαλικιά. Για εκείνη, οι αμπελώνες Αντωνόπουλου αποτελούν μια πρόκληση, μια νέα πρόταση ζωής και μια υπόσχεση που δεν ξεχνιέται ποτέ. Άνθρωποι δημιουργικοί και με μεγάλη αγάπη για το κρασί, ο Γιάννης και ο Νίκος Χαλικιάς, αναλαμβάνουν το 1994 το έργο της συνέχισης του οράματος του Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου.
Η αγάπη και το πάθος του Γιάννη και του Νίκου Χαλικιά αλλά και η εξαίρετη γνώση της αγοράς, τους ξεχωρίζουν και τους κάνουν πρωταγωνιστές στον αναγεννημένο οινικό τομέα της Ελλάδας. Ο στόχος τους είναι η παραγωγή προϊόντων κορυφαίας ποιότητας. Ένας στόχος που απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση. Από τη μια οι καταναλωτές γίνονται όλο και πιο επιλεκτικοί και απαιτητικοί από την άλλη η διαρκής εξέλιξη της οινικής τεχνολογίας αλλά και των τάσεων της αγοράς οδηγεί συνέχεια σε νέες αναζητήσεις. Για την «Αμπελώνες Αντωνόπουλου» οι συνθήκες αυτές αποτελούν κίνητρο δημιουργίας.
Αν και οι περισσότεροι αμπελώνες βρίσκονται στα αχαϊκά εδάφη, στο νομό Αρκαδίας με τα αρχιλοπυλώδη εδάφη, καλλιεργείται η αρωματική ποικιλία Μοσχοφίλερο.
ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΝΑΣΙΑΚΟΥ
Στη Μαντινεία βρίσκεται το «Οινοποιείο Νασιάκου», όπου οινοποιείται η γηγενής ποικιλία του Μοσχοφίλερου. Ο υγρός και βαρύς χειμώνας είναι σύμμαχος στην αργή ωρίμανση και στην ανάδειξη των τόσο ιδιαίτερων και φίνων χαρακτηριστικών της ποικιλίας.
Ο Λεωνίδας Νασιάκος συνεχίζει την παράδοση της εταιρείας που ιδρύθηκε το 1974 και ξεκίνησε την εμφιάλωση κρασιών το 1983. Για σχεδόν μια δεκαετία η εταιρεία είχε ταυτισθεί πανελλήνια για την παραγωγή του κρασιού Μαντινείας.
Το οινοποιείο παράγει 6.500 διαφορετικές ποικιλίες μοσχοφίλερου, ενώ έχει βραβευθεί για τις τεχνικές οινοποίησής του και χρησιμεύει ως ο μόνος σύμβουλος στην ελληνική ομοσπονδία κρασιού για το Μοσχοφίλερο, το οποίο καλλιεργεί στο Ζευγολατιό Αρκαδίας.
Ξεχωρίζουν ακόμη ο τοπικός λευκός ξηρός οίνος «Ροδίτης Νασιάκου», το «Αγιωργίτικο Νασιάκου», και το «Νεμέα Νασιάκου», τα οποία καλλιεργούνται στα εδάφη της Αχαίας και της Αργολίδας.
ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΟΛΥΜΠΟΣ ΕΛΛΑΣ
Σε μια προσπάθεια να διευρύνει τους ορίζοντές της, η Ελληνοκυπριακή Οινοβιομηχανία αποφάσισε να ιδρύσει ένα ακόμη οινοποιείο υπό την επωνυμία «Οινοποιία Όλυμπος Ελλάς» στην Επισκοπή Τεγέας. Η ουσία του εγχειρήματος είναι η μετάδοση της αγάπης για το κρασί, μέσα από μια πλούσια κληρονομιά, για περισσότερο από ενάμιση αιώνα.
Η οινοποιία Όλυμπος Ελλάς παράγει το γνωστό κρασί Μαντίνεια Χατζηπαύλου, το οποίο καλλιεργείται σε επιλεγμένους αμπελώνες στις κοινότητες Ζευγολατίου και Παρθένου. Άλλες ποικιλίες που παράγονται είναι το αγιωργίτικο, το cabernet sauvignon και ερυθρός οίνος που παλαιώνεται σε γαλλικά δρύινα βαρέλια για ένα χρόνο.
ΑΜΠΕΛΩΝΕΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ
Η Εταιρεία πριν από δέκα χρόνια, έχοντας στο αίμα τους το μικρόβιο της δημιουργίας, αποφάσισαν να αγοράσουν το εγκαταλελειμμένο οινοποιείο στο Ζευγολατιό Αρκαδίας και να του δώσουν και πάλι πνοή ζωής και δημιουργίας.
Ύστερα από πολλή δουλειά, ξενύχτι, χτυποκάρδι, αγωνία, κόπο, γέλιο και χαρά αλλά πάνω από όλα όρεξη και πάθος καταφέραν να θέσουν τις απαιτούμενες βάσεις, ώστε σήμερα να είναι απόλυτα ικανοποιημένοι για το ξεκίνημα και τη μετέπειτα πορεία τους.
Σταθμό στη ζωή τους αποτελεί το 1995, οπότε και έθεσαν ως πρωταρχικό τους στόχο να μείνουν πιστοί στην ποιότητα του κρασιού τους και είναι υπερήφανοι που, έως και σήμερα, βαδίζουν με γνώμονα το στόχο αυτό.
Η σκληρή τους δουλειά και η συνέπειά τους, τόσο προς τον εαυτό τους όσο και προς τον καταναλωτή, ανταμείβεται με την αυξανόμενη ζήτηση και επιτυχία που γνωρίζει το κρασί τους -χύμα και εμφιαλωμένο- χρόνο με το χρόνο.
Σύντομο Ιστορικό
1996: Εξαγορά του παλιού οινοποιείου στο Ζευγολατιό. Παραγωγή λίγων μόνο τόνων κρασιού.
1998: Γίνεται η πρώτη εμφιάλωση (εκτός εταιρίας) σε περιορισμένο αριθμό φιαλών. Σταδιακά οι ποσότητες χύμα κρασιού αυξάνονται.
2000: Η εταιρία αποκτά δικό της πλέον εμφιαλωτήριο και μέχρι σήμερα οι ποσότητες παραγωγής στο χύμα και στο εμφιαλωμένο κρασί έχουν υπερδιπλασιαστεί.
Οι Στόχοι τους
Όπως αναφέραμε παραπάνω βασικός τους στόχος είναι η διατήρηση της ποιότητας των κρασιών τους. Παράλληλα κάνουν ενέργειες για την ανάπτυξη της μονάδας με την αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού και πιο εξελιγμένων μηχανημάτων.
Βασική τους επιδίωξη είναι να γίνει η εταιρία ευρύτερα γνωστή, εντός και εκτός Ελλάδας, και να αυξηθεί η παραγωγή τους για την καλύτερη κάλυψη της αγοράς.
Άρχισαν τις εξαγωγές των κρασιών τους στην Αμερική και πολύ σύντομα τα κρασιά τους θα βρίσκονται σε κάβες σε όλη την Ευρώπη.
Υ.Γ. της Ο.Α.:
Το ανωτέρω κείμενο είναι, κάπως, παλιό και, ίσως, να μην εκφράζει τη σημερινή κατάσταση… όπως π.χ. ο Νασιάκος που έχει μετστραπεί σε “Σέμελη”… Προς πάσαν παρεξήγησιν, παραπάω συμπεριλαμβάνουμε τις Οινοποιητικές Μαντινειακές –και μόνο- Μονάδες που εμφιαλώνουν… Όμως, εφάμιλλο εξαιρετικό Μαντινειακό Κρασί, οινοποιούν και Οινοπαραγωγοί: Φώτης Μποσινάκης, Γιάννης Αναγνωστόπουλος ή Νοικοκύρης, Τσεκούρας, Καλογερόπουλος κ.α. για τους οποίους θ’ αναφερθούμε άλλη φορά…
http://www.odosarkadias.gr/to-moschofilero-tis-mantinias/

Post a Comment

Νεότερη Παλαιότερη
ΒΟΛΤΑ ΣΤΗΝ ΤΡΙΠΟΛΗ NEWS